Audycja Polskiego Radia z 1997 roku. W roli kołłątajowskiego adwokata wystąpił red. Andrzej Tokarczyk,  oskarżycielem jest dr Krzysztof Bauer.
Na historycznej wokandzie to cykl radiowych audycji poświęconych znanym i wpływowym postaciom historycznym. Goście w studio, cenieni historycy, wcielają się w oskarżyciela i obrońcę, by dokonać osądu działań wybranej postaci ze współczesnej perspektywy.

Na ilustracji fragment "Portretu Hugona Kołłątaja" Józefa Peszki. 

Hugo Kołłątaj (1750–1812) – polityk i działacz społeczny, ideolog polskiego oświecenia, absolwent uniwersytetu w Krakowie, w następnych latach rektor tej uczelni i jej reformator, od 1775 roku kanonik krakowski, współpracownik Komisji Edukacji Narodowej, lider grupy radykalnych publicystów na rzecz reform (Kuźnica Kołłątajowska), jeden z autorów Konstytucji 3 maja, od roku 1791 podkanclerzy koronny; wobec słabości państwa zwolennik układów z carycą Katarzyną, zgłaszający akces do Targowicy, a w następnych latach współuczestnik przygotowań do insurekcji kościuszkowskiej. Był współautorem uniwersału połanieckiego (1794) – ustawy o nadaniu ziemi tym chłopom, którzy stanąć mieli do powstania. Więziony przez władze zaborcze, po odzyskaniu wolności zorganizował liceum w Krzemieńcu i wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Był m.in. autorem republikańskich Anonima listów kilka (1788–1789) i Prawa politycznego narodu polskiego (1790), dzieła z zakresu filozofii społecznej – Porządek fizyczno-moralny (1811), a także pionierskiej w Polsce pracy z zakresu ewolucji – Rozbiór krytyczny zasad historii o początkach rodu ludzkiego, czyli racjonalistycznie pojęty wstęp do historii (wyd. 1842).